PUBLICITY COMMITTEE CORCOM | Press Release Rf.No.PR-48-Dt.30/04/2022

0
151

Malem gi Sinmee Numit May 1, na laakpada CorCom na ireicha sing maru oina Manipur (Kangleipak) gi suri nomliba loumee-sinmee singi maphamda Yawolgi ekai khumnaba pijari. Numit asi 1886 ki May 1 da Chicago gi Haymarket ta Senjao paibasing gi mayokta sinmee singna ehou hourakkhiba numit adubu ningsingbani. Nongmada pung 8 khaktamak thabak sunaba amadi khutsumal hengathanduna sinmee singi yaiphaba punsi ama semnaba ehou adugi khollao oikhi. Senjao taanbasingna sinmee singbu ahenba sendonggidamak potthok henna puthokhannaba pungsing leptana sinmee sing sijinnaraga sendong a senjao paibasingna phangba adugi mayokta changsillakpa chouni. Numit asiga mari leinana ireicha sing mar oina Loilam leingak asina sudatpiraba loumee-simmee amadi meeyamgi maphamda CorCom a wapham khara phongdokchari.Malem gi sinmeegi numit asina taibangpanbagi suri nomliba meeoi kanglupsing gi punsida temsingnarakpa saphu amadi sinmee singi khutsumalbu sumduna charaga meeoi khujok amana malemgi lan-thum khudingmak paisanduna leihalliba kanglonsibu ningsinghalli. Asigumba meeoibabu meeoibana namsillaga meeoi khujok amana matong chaba kanglon asigi mayokta lepliba sinmeesingi thouna lingjel ningsingli.Aduga masiga iroinana malemgi tongaan tongaanba maphamda amadi leibak asigi machi machida choijainana leiriba sinmeesinggi mee oihandraba phibham asibu ningsingli. Phibham asibu oihalliba kanglon asibu leingak chupli pairiba meeoi khujok ama, amadi makhoina sijinnariba lanmeesingna ngaktuna thamli. Aduna sinmee singi numithaibasi supnatagi thabak subagi numit masing tana suba nattraga thabak touringeida asok apan thokpa matamda awa-ana menkhatnaba sel/khutsumal khara phangnaba pangthokpa natte. Numit asi kanglon asina piba meeoibagi hakki manungda sinmee singgi phibham khara phagatnaba pangthokpasu natte. Numit asi simmeesinggi phibhambu nongma nongmagi sokchilhalliba kanglon amadi tongaan tongaanba wahei kaya sijinnaduna simmeesingbu lounamliba, tat toubiriba amadi khutsumal matliba asibu muthatnaba numit asibu malemgi sinmee singna ningsingli. Ningsinglibasi masana masabu ningba kainingai oiraba phibhamsida leiribasi ningsingnabani, sinmeegi oiriba phibham asidagi meeoi khujok amatana kaannaba phangli haibasi ningsingnabani. Aduna meeoi khujok amana atoppagi khutsudagi kannaba phangbada awaba phangliba meeoisng aduna karisu lengba ngamhandriba kanglon asibu ningsingbani. Kanglon asibu thugainaba wakhal lousing mapung phahannabani Manipur (Kangleipak) na British yaona loilam leingakki makhada chahi 100 henna leirakpa asina malemgi senthang da yumpham oiba kanglon amagi makhada changlakkhi. Loilam leingakki taangkak ani eikhoina uri: amana British ki loilam leingak aduga houjik houjik WESEA bu loi chanduna thamliba India gi loilam leingak. Leingaksing asi tongaan tongaanba oina urabasu, senthangda yumpham oiba kanglon ama samtharakpani haina loubasu yai. Malemda anisuba lanjao na purakkhiba ahongba kayana Manipur su (Kangleipak) ningtamba chai ani phangkhrabasu, British na Manipur (Kangleipak) thadoktuna chatkhraba matung India na loi mapugi mahut sinduna khutlei thuna changsillakkhi. Kanglon amagi manungda loi mapu sinnakhiba aduna eikhoina eikhoigi laibak lepchanaba amadi eikhoigi meeyamgi yajphaba punsirol ama sagatnaba khudongchaba ngasi phaoba phangdri. Manipur (Kangleipak) da India gi loilam leingakki senthang da yumpham oiba kanglon asi lakkhibaga nongma nongmagi meecham meeyamgi punsida achouba cheitheng phanglakkhi. Leibak asina loi mapugi khudum challaba keithel ama oirakpana, leibak asida supnatagi yaimarap oina hingba kanglup (middle class) amadi loumee sinmee gi kanglup nattana atei makhal amattagi meeoi kanglup thoklakpasu ngamdre. Aduga leibakki mapanda leiba leingakpa khutpuna Manipur (Kangleipak) gi meeyambu sumduna ee-chuplakkhi. Mitna uba maongda leibak asigi ee- chuppagi mayokta nupilaan anirak thengnakhraba matungda loi mapusingna meeoibabu neihatnaba pambeising hongdoklakkhi. Adumakna leibak asida mitna uba maonggi meet – meenei asi leibak asini. Adubu lan-thumgi lamdadi umsai saiduna hek uba maongda ot-neiba uhankhidre. Aduna nongma nongmagi lambigi chidaida pot-yonbi masing hengatlakliba amadi tongaan tongaanba sillamda nongmagi aphang – aphangba thabak suraga chaba nupa – nupi kaya ama thorakliba asi kanglon asigi manungda meeoibana meeoibabu ot-neibagi maheini haibasi laandre. Manipur (Kangleipak) gi sinmee sing asigi top toppa masak amadi makhoi ayamba lannai meeoisinggi makhada nongma nongmagi oina thabak suba asini. Asigumba phibham asi maikei khudingmakta thattuna thamlaga Manipur macha (Kangleicha) Khudingmak kanglon asigi manungda adumak leikha tahanbani Lambigi chidaida pot-yonbising asi mung gi sel-thumgi khal kairakpadagi lambida chingthoklakpani. Nupi kaya pot honba, gari thouraga atongmal louduna sel taanba, yum saba maphamda khutsumal taalliba kaya asi leibak asigi kanglon asina puthoklakpani. Adubu laibak thibadi leibak asigi luchingbasingna kanglon asina puthoklakliba lairaba nupising asibu thouna phabi, nupaga chaangdamnaba yana sel thumgi lamda saruk yabi oina uhannaba hotnari. Masimakti kanglon asigi masak machu senna khanghandanaba hotnabani. Asumna lou-u singubagi lamda nongma nongmagi hengatlakliba loubukta khutsumal taanba meeoi kaya asinasu leibak asigi sel-thumgi khal kayam kairabage haibasi taak-i. Matang asida eikhoina ningsingba yaba wapham amadi Manipur (Kangleipak) gi ching gi sarukta paak sanna poppy pambi tharakliba asini. Paambising asi thanaba Manipur (Kangleipak) amadi atei leibak kayadagi senthang kaya thadaduna leibak asigi ching gi lam kayada lairaba chingda taba Manipur macha (Kangleicha) ichil-inao kaya sinmee oina sijinnari. Masina leibak asigi aying-asa gi Khal kaihanbata nattana, leibak asigi lairaba meechamsingbu sel piduna nattaba hiramda khutsumal piraga sijinnari. Maida thengnariba awa ana kaya adu marannaigi oihallaga achouba senpham meeoi khujok kharana phangli. Touriba thabak asi fattaba thabakni haiba khanglagasu, lairaba khutsumal taalliba sinmeesing asigi atoppa pambei amata leihandabani. Senthang thadariba meeoi khujok aduna kanglonna ngaktuna thamlaga, khutsumal taallibasingna drug gi mathakta laandabagi mingda awaphamda tahalli. Khutsumal taanbasingbu leibakki yeknaba onthokpa aduga makhoigi hingnabagi machak khudingmakpusu muthatnaba hotnaba amani. Loumee- Sinmee gi awaba punsi mahing asi nongma nongmagi lairatharaktuna suganba lairaba oiriba asi maning tamna chaokhatchagada Manjpur (Kangleipak) gi senmit adu India na Khouri charam metkhibadagini haibasi eikhoi pumnamakna punna khangmin uminnaba changi. Aduna Manipur (Kangleipak) gi sinmeesing amadi khutsuman taanba loumeesing gi maangda leiriba yeknaba asi Loilam leingak amadi malemgi thakta leiriba senthangda yumpham oiba senjao taanba khunnaigi kanglon animakni. Aduna loumee sinmee gi awaba potlum asi thaangthanaba loilam leingak asi haanna muthatlaga senthang da yumpham oiba kanglon asi muthattuna leibak meeyamgi ningtamba purakpa changi. Sinmee singgi numit asi singnabagi numitni, muknabagi khongpham chetsinnaba numitni. Numit asida sinmee singna masagi khutlai maya thangba changi, numit Khudinggi suriba thabakki wangmada awaba potlum thaangthanaba loilam leingak asidagi ningtamba puraknaba leibak meeyamgi ningtam lalhou touba changi haina CorCom na loujei. CorCom, loumee-simmeegi singnaba khongpham khudingmakta mangjil thagani, meecham meeyamgidamakta laanthengnabada makok thanggani haiduna ireibakchasingda ningsingjari. Leibak asigi loumee-sinmee, Meeyam pumnamak amatta oina punsinduna loilam leingak asi maru phangna phuktokkhinaba hotnaminnarasi.

Leave a reply

More News

    Secured By miniOrange
    Visitors: 112040